Door Ruud van Bennekom, burgemeester van Bunnik

Geachte dames en heren, beste jongens en meisjes,

Hoe mooi is het dat iedereen ook nu weer naar deze plek is gekomen. Als je hier achter het spreekgestoelte staat, dan zie je pas met hoe velen we vanavond bij deze herdenking zijn. Ik zie dat elk jaar en elk jaar doet me dat veel. Herdenken doe je immers samen. We verbinden ons met elkaar in onze afschuw over de verschrikkingen die oorlogen betekenen.

Vrijheid vertelt: opmaat naar 80 jaar vrijheid; dat is het jaarthema van het 4 en 5 mei comité. Maar we zien ook dat Oorlog vertelt. Vertelt met een T. Want de realiteit is dat oorlog geen verleden tijd is. Oekraïne, Soedan en het Midden-Oosten zijn nu de plaatsen waar gewone mensen de onmenselijke ontberingen van oorlog meemaken. Heeft de wereld dan nooit geleerd van het verleden? Dat is een bittere constatering als we kijken naar deze oorlogsgebieden en ook elders waar vrijheid, recht en democratie ontbreken.

Om wel te kunnen leren, vertellen we de verhalen van de oorlog. We blijven de verhalen delen en doorgeven aan volgende generaties. Zo tonen we ons respect aan de mensen die de moed hadden om in verzet tegen de bezetter te gaan daarvoor de zwaarste tol hebben moeten betalen.

Juist daarom ga ik elk jaar op zoek het verhaal achter een van de namen die hier op de gedenkstenen staan. Dit jaar is het 80 jaar geleden dat de oorlog in België eindigde en daarom zocht ik naar een van de Belgische verzetsmannen, die hier geëxecuteerd zijn.

Op een van de stenen staat de naam van Jules Goffin. Goffin was huisarts in het Belgische ’s Gravenvoeren. Direct na de inval van de Duitsers bracht hij zijn gezin naar veilig Frankrijk en ging hij terug naar het bezette België. Dat moet een ongelooflijk zware beslissing zijn geweest, want in de Eerste Wereldoorlog was Goffin ook al ter dood veroordeeld vanwege zijn verzetswerk. Dat werd destijds omgezet in deportatie naar Silezië, maar de wapenstilstand van 1918 kwam voor Goffin net op tijd.

In de Tweede Wereldoorlog zette huisarts Goffin zich in het Belgisch-Nederlandse grensgebied in voor het medisch verzorgen en helpen van vluchtelingen, ontsnapte krijgsgevangenen en gewonde Engelse piloten. Daarnaast was hij een van de mensen in een omgangrijk spionagenetwerk.

Op 15 oktober 1942 werd Jules Goffin met andere Belgische en Nederlandse verzetsmensen gearresteerd. Daarna volgde bijna een jaar vol ontberingen en martelingen en op 13 augustus na een schijnproces in de Gansstraat in Utrecht de ter dood veroordeling. Op 9 oktober 1943 werd Jules Goffin, hier op het fort, gedood.

De 52 namen op de gedenkstenen zijn van verzetsmensen die net als Jules Goffin zijn vermoord vanwege hun verzet tegen de oorlog en bezetting en hun strijd vóór de vrede en vrijheid. Vanavond gedenken wij in het bijzonder de dappere mensen uit Nederland en België die op deze plek tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn geëxecuteerd. U hoort straks hun namen.

Daarna staan we twee minuten stil om ons respect aan hen te tonen en om alle mannen en vrouwen te herdenken die in de oorlogsjaren zijn omgekomen.

Opdat wij nooit vergeten!

En dan wil ik nu Adriënne Vroege vragen om hier te komen. Adriënne is onze kinderburgemeester. Zij zal een gedicht voordragen dat ze zelf heeft gekozen. Het gedicht heet Vrijheid en is geschreven door Irma Moekestorm.