Door Ruud van Bennekom, burgemeester van Bunnik

Lieve mensen,

Wat fijn dat jullie ook dit jaar weer naar deze prachtige plek zijn gekomen. En dankjulliewel dat ik een paar woorden tot jullie mag richten. Die woorden gaan over durf en moed.

Met elkaar herdenken we de mensen die hier op het Fort, maar ook elders, hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid.

Morgen vieren we onze vrijheid want dan is het 80 jaar geleden dat ons land weer vrij was van de bezetter. We leven in een vrij land. Waar het niet uitmaakt in welke god je gelooft, of je van mannen houdt of van vrouwen, waar je zelf je politieke voorkeur mag bepalen en die je vrij mag uiten.

Vrijheid, vrede en recht zijn zo belangrijk. En niet vanzelfsprekend. Dat realiseer ik me als ik de afschuwelijke berichten over bijvoorbeeld Oekraïne, Soedan en Gaza lees. Wat mensen daar meemaken is onmenselijk. Ik hoop vurig dat de politieke leiders in de wereld dat ook willen zien en de moed hebben om voor vrede te kiezen.

In ons gemeentehuis is een tentoonstelling over de oorlogsjaren in onze dorpen. Daar is ook aandacht voor de burgemeesters in oorlogstijd.

Een journalist die de expositie bezocht, vroeg me deze week wat ik had gedaan als ik in mei 1940 burgemeester was. Principieel vertrekken of kijken wat je voor de mensen kunt doen? Ik heb geantwoord dat ik daar nu – in 2025 – niet over kan oordelen. Ik weet niet welke moed ik zou hebben gehad.

Op de plek waar we nu staan zijn 52 verzetsmensen vermoord. Zij hadden wel de moed en zijn dapper in verzet tegen de bezetter gegaan. Zij kozen ervoor om voor ons aller vrijheid te strijden. Dat verdient ons diepste respect en daarom is het belangrijk dat we hun verhalen blijven vertellen.

Op een van de stenen staat de naam van Christian Corneille Dutilh. Oftewel Kees, geboren in Rotterdam, waar hij in mei 1940 het bombardement heeft meegemaakt. Al voor de oorlog zag hij de gevaren van het oprukkende nationaal socialisme. Maar de verwoeste stad heeft bij hem de haat aangewakkerd, zo lees ik in het boek “Wachter op de morgen” en hem later doen besluiten om met anderen een spionagenetwerk te starten. Deze “Groep Kees” wist allerlei belangrijke informatie over de Duitse bezetter naar Engeland over te brengen. Dutilh was op zoek naar een radiozender om sneller de inlichtingen door te kunnen sturen. Daarbij werd hij verraden en op 10 maart 1943 gevangen gezet. Op 24 februari 1944 is Kees Dutilh op deze plek ter dood gebracht.

Vanavond herdenken wij de 52 dappere verzetsmensen uit Nederland en België die op deze plek tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn geëxecuteerd. U zult hun namen zo horen. Daarna staan we twee minuten stil om ons respect aan hen te tonen en om alle mannen en vrouwen te gedenken die in de oorlogsjaren zijn omgekomen.

Opdat wij nooit vergeten! Dank u wel.

Dan wil ik graag Floor Janse vragen om naar voren te komen. Floor is onze kinderburgemeester. Zij zal een gedicht voordragen dat ze zelf heeft uitgekozen. Het gedicht is geschreven door Lieve Metzlar en heet Durf te durven.